Grafmonument 5

Grafsteen van Charlotte van Bourbon terug in de kathedraal van Antwerpen

Dit is de nieuwe grafsteen van Charlotte van Bourbon (1546-1582), de derde vrouw van Willem van Nassau, prins van Oranje. Geboren als katholieke prinses, werd zij op haar dertiende abdis in Jouarre bij Parijs, ging zij in 1572 over tot het calvinisme en huwde zij drie jaar later in Heidelberg met de prins. Als Prinses van Oranje en landsvrouwe der Nederlanden verbleef ze met haar gezin in Antwerpen van 1577 tot ze op 5 mei 1582 de dood vond na een mislukte terreuraanslag op haar man. Vier van hun dochters, Catharina Belgica, Charlotte Flandrina, Charlotte Brabantina en Emilia II Antwerpiana zijn in de Scheldestad geboren.

De oorspronkelijke grafsteen die in de toenmalige Besnijdeniskapel van de protestants geworden kathedraal werd tijdens de Contrareformatie die volgde op de val van Antwerpen in 1585 vernield. (Bron: Rob Van Roosbroeck, Willem de Zwijger, Mercatorfonds, Antwerpen, 1974). De nieuwe grafsteen geeft de volledige tekst weer van de oorspronkelijke grafsteen, aangetroffen in de Nederlandsche Geschiedzangen van J. van Vloten (uitgave Frederik Muller, Amsterdam, 1852), waaruit volgende passage:

Int bloeisel van haer jaren; Charlotte van Bourbon,
wettige huisvrouwe van Nassouwe
Vruchtbarighe ranke, totter doot getrouwe, manierich van seden;
Haer presentie was soet boven ’s hemels douwe,
Den vijfden dach Mey sy haer einde dede, met geduldichede,
En was begraven tot deser stede

Met de nieuwe grafsteen wou het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV afdeling Vlaanderen) herinneren aan het verblijf van het gezin van Oranje in Antwerpen en de verbondenheid van de Lage Landen onderstrepen. De herplaatsing gebeurde met instemming van en in overleg met de bisschop, het kathedraalbestuur, het stadsbestuur en de provincie. Het project werd financieel gesteund door de stad Antwerpen, de Vlaamse regering, de Nederlandse regering, het ANV zelf, de Marnixring Internationale Serviceclub, de Stichting Noord en Zuid, de provincie Antwerpen en de Belgisch-Nederlandse Vereniging Benev.

De grafsteen werd op 24 januari 2015 tijdens een oecumenische plechtigheid in de thans aan Sint-Antonius gewijde kapel van de O.L.V.-kathedraal plechtig onthuld door enerzijds gastheer Mgr. Johan Bonny, bisschop van Antwerpen en dominee Dick Wursten namens de protestantse kerken van Antwerpen en anderzijds door burgemeester Bart De Wever en schepen Marc Van Peel.